آشنایی با بهترین و پرکاربردترین ابزارهای دواپس
حالا که دیگر رفتهرفته DevOps بهعنوان فرهنگ سازمانی در تیمهای توسعه نرمافزار پذیرفته میشود، ابزارهای موردنیاز آن را نیز باید شناخت تا اجرای این فرهنگ بهصورتی سادهتر امکانپذیر باشد. یکی از مفاهیم اصلی DevOps، هماهنگی کامل میان تیم توسعه نرمافزار و تیم عملیاتی است. بهبیان بهتر، DevOps تلاش میکند تا فرایندهای توسعه نرمافزار مانند ساخت و تست و انتشار با استفاده از اتوماسیون انجام شود تا درنهایت بتوان محصولی باکیفیت به بازار ارائه کرد. دراینمیان، ابزارهای متعددی مانند هوش مصنوعی (AI)، یادگیری ماشین (ML)، اینترنت اشیاء (IoT) و رایانش ابری و بهطورکلی ابزارهای تکنولوژیک متعددی برای پاسخ به این نیاز تولید شده است. در این مقاله از بلاگ آکادمی ابرها، میخواهیم چند نمونه از ابزارهای معتبر و معروف را در این زمینه معرفی کنیم.
۱۷ ابزار کاربردی در DevOps
در دنیای تکنولوژی، هرروز ابزارهایی طراحی و رونمایی میشوند که استفاده از آنها میتواند رسیدن به هدف را سریعتر و البته آسانتر کند. در مقوله DevOps نیز، همین مسئله وجود دارد. در این حیطه، ابزارهای متعددی وجود دارند که با استفاده از آنها میتوانید چرخه عمر توسعه سیستمها را کاهش دهید و از این طریق رضایتمندی بیشتری در بین مشتریان خود ایجاد کنید. ابزارهای مهمی که برای این منظور طراحی شدهاند، عبارتاند از:
۱. ابزار کنترل ورژن؛ Git
Git بیاغراق یکی از ابزارهای مهم و کارآمد کنترل ورژن است. این ابزارها که با نام VCS نیز شناخته میشوند، به شما امکان میدهند تا تمام ویرایشها و تغییرهای اعمالشده روی کدهای خود را شناسایی کنید. بدینترتیب، علاوهبر دسترسی به اطلاعات جامعی از نحوه تغییر کدها، اگر ضرورتی ایجاب کند، خواهید توانست به کدهای قبلی برگردید و درواقع بهروزرسانیهای جدید را لغو کنید.
نکته مثبت Git پیادهسازی آسان آن است؛ زیرا با اکثر پروتکلها ازجمله SSH و HTTP و FTP سازگاری دارد. این بهترین مزیت برای پروژههای توسعه ریپوزیتوری مشترک غیرخطی درمقایسهبا ابزارهای کنترل نسخه متمرکز است. ابزارهای متعددی وجود دارند که با استفاده از آنها خواهید توانست از Git استفاده کنید؛ ازجمله GitHub و GitLab و BitBucket که دو ابزار آخر بهطورخاص برای اهداف سازمانی طراحی شدهاند.
۲. ابزار ساخت؛ Maven
Maven یکی از ابزارهای مهم DevOps برای ساخت پروژههاست. برخلاف سیستم ساخت ANT، ابزار مذکور چیزی بیش از فریمورک تولید اتوماسیون است. این ابزار برای مدیریت فرایندهای گزارشدهی، مستندسازی، توزیع، انتشار و وابستگیها طراحی شده است.
Maven به زبان JAVA نوشته شده است. با استفاده از این ابزار، میتوانید پروژههای نوشتهشده به زبانهایی مانند C# ،JAVA ،Ruby ،Scala و نیز سایر زبانها را با پلاگینهای مدل شیء پروژه (POM) بسازید و مدیریت کنید.
استفاده از Maven مزایای زیادی برای کاربران بههمراه دارد. با کمک این ابزار فرایند ساخت و نظارت با استفاده از اتوماسیون خواهد شد. همچنین، مهاجرت به Maven بسیار ساده است؛ بنابراین، از این بابت نیز نگرانی نخواهید داشت. ابزار مذکور مخزن غنی از پلاگینها دارد که با IDEهای معروف مانند IntelliJ IDEA ،NetBeans ،MyEclipse ،JBuilder و Eclipse کاملاً سازگار است.
۳. ابزار ادغام مداوم؛ Jenkins
Jenkins ابزار DevOps یکپارچهای است که برای ادغام پیوسته (CI) بهکار برده میشود. در توضیح سادهتر، تیم توسعه نرمافزار ممکن است روی کدهای منبع تغییراتی بدهند که همه آنها روی مخزنی مشترک قرار میگیرند. تمامی این کدها باید با یکدیگر ترکیب و ادغام شوند و این کار باید بهصورت مداوم انجام شود تا تیمهای توسعه بتوانند مشکلات ایجادشده بهدلیل تغییرات را شناسایی و آنها را حل کنند.
باتوجهبه توضیحات گفتهشده، احتمالاً به این نتیجه رسیدهاید که ادغام مداوم یکی از معیارهای ضروری در DevOps است. جنکینز نیز همان ابزاری بهحساب میآید که برای فراهمکردن این معیار بسیار کارآمد است.
۴. ابزارهای مدیریت پیکربندی؛ Chef
مدیریت پیکربندی (CM) به نگهداری و کنترل اجزای سیستمهای پیچیده و بزرگ در حالتی شناختهشده و ثابت و تعیینشده در طول چرخه عمر DevOps اشاره میکند. اجزای هر سیستم فناوری اطلاعات ممکن است شامل سرورها، شبکهها، ابزارهای ذخیرهسازی اطلاعات و اپلیکیشنها باشد. همانطورکه میدانیم، یکی از پایههای مهم برای ساختن محصول نرمافزاری موفق، مدیریت پیکربندی فرایند مهندسی سیستمهای حیاتی است که به سازمانها کمک میکند تا سیستمها و سرورها و نرمافزارهای نصبشده روی سیستمهای کامپیوتری را در حالتی مطلوب و سازگار ایجاد و بر آنها نظارت کنند.
در سال ۱۹۵۰، وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا مدیریت پیکربندی را برای اولینبار بهعنوان رشته مدیریت فنی برای اقلام سختافزاری معرفی کرد. بااینحال، امروزه CM نوعی از مدیریت خدمات فناوری اطلاعات (ITSM) است که ITIL تعریف کرده و مسئول اطمینان از پیکربندی مناسب منابع سیستم است. برای این منظور ابزارهایی مانند Chef و Puppet و Ansible طراحی شدهاند. تفاوت آنها نیز این است که Chef و Puppet مبتنیبر Ruby هستند؛ اما Ansible براساس پایتون طراحی شده است.
۵. پلتفرمهای کانتینر؛ Docker
پلتفرمهای کانتینر راهحلهایی کاربردی هستند که به توسعهدهندگان امکان میدهند تا برنامههای خود را در محیطی مستقل از منابع بسازند و بیازمایند و درنهایت آنها را ارسال کنند. هر کانتینر شامل یک محیط زمان و اجرای کامل شامل برنامههای خاص، کتابخانههای مربوط به آن، کد منبع، تنظیمات و تمامی وابستگیهای آن است.
علاوهبراین، فراموش نکنید که پلتفرمهای کانتینری قابلیتهای اتوماسیون، امنیت و… را ارائه میدهند. Docker یکی از ابزارهای بسیار معتبر کانتینری است که استفاده از آن در بین توسعهدهندگان بسیار پرکاربرد است. علاوهبر داکر، ابزار Kubernetes یکی دیگر از پلتفرمهای کانتینری است که در DevOps محبوبیت زیادی دارد.
۶. ابزار ارتباط و همکاری؛ Slack
همانطورکه احتمالاً میتوان تصور کرد، فناوریهایی که به ارتباط و همکاری در محل کار کمک میکنند، بسیار متعددند. هنگامیکه میخواهیم تصمیم بگیریم که از کدامیک از این ابزارها استفاده کنیم، باید معیارهای مختلف اعم از قابلیت یکپارچهسازی و اتوماسیون، امنیت، تجربه کاربری و امکان توسعه را مدنظر قرار دهیم.
یکی از این ابزارهای محبوب Slack است. ابزار یادشده نسخههای رایگان و پولی را برای پاسخگویی به طیفهای مختلفی از نیازها ارائه میدهد؛ بنابراین، براساس نیاز خود از هریک از آنها میتوانید استفاده کنید. علاوهبراین، قابلیت جستوجوی پیشرفته و معماری مدیریت پروژه با ابزارهای مدیریت پروژه مانند Twitter ،Trello ،Hangout و Google، قابلیت همکاری و ارتباط قدرتمند با استفاده از کانالهای مشترک، چت مستقیم، کنفرانس ویدئویی و صوتی و ویژگیهای یادداشتبرداری Slack را به سوپرابزاری محبوب برای ارتباط و همکاری در DevOps تبدیل کرده است.
۷. ابزارهای رایانش ابری و ذخیرهسازی
در عصر تحول دیجیتالی، شرکتها زیرساختها و عملیات خود را بهشدت افزایش میدهند. دراینمیان، بحث کاهش هزینه یکی از عوامل مهمی است که باید به آن توجه کرد. برای این منظور، میتوان از رایانش ابری و فناوری ذخیرهسازی اطلاعات در سرورهای ابری استفاده کرد.
در ایران نیز، شرکتهای معتبری مانند پارس پک وجود دارند که با استفاده از خدمات آنها میتوانید سیستم رایانش ابری را برای پروژههایتان فعال کنید. همچنین با استفاده از خدمات ذخیره اطلاعات روی سرورهای ابری، در هزینههای مربوط به خرید و تعمیر و نگهداری تجهیزات و سختافزارها صرفهجویی چشمگیری خواهد شد.
۸. ابزارهای نظارت و هشدار و واکنش؛ SignalFx
یکی از دلایل پیچیدگی کسبوکارها در دنیای امروزی، استفاده از ابزارهای مختلف برای انجام عملیات در سطحی بهینه است. این امر مستلزم نظارت مؤثر مدیریت برنامه یا در اصطلاح APM برای شناسایی مسائل پیچیده عملکرد برنامه با استفاده از ابزارهای نظارت و هشدار و واکنش است که درنهایت، موجب حفظ سطح تعریفشده خدمات خواهد شد. توانایی ابزارهای نظارت بر عملکرد برنامه در ادغام یکپارچه با یکدیگر و سیستمهای موجود نکته مهم دیگری است که باید به آن توجه کرد.
SignalFX یکی از ابزارهای نظارت بر عملکرد است که براساس معماری الاستیک طراحی شده است. با استفاده از این ابزار، امکان ارائه اطلاعات عملیاتی بهطورخاص برای میکروسرویسها و اپلیکیشنهای کانتینری وجود دارد. ابزارهای دیگری همچون سرویسهای AWS ،JAVA ،Slack ،Docker ،Kafka ،Cassandra ،MySQL ،Python ،Node.js و Kubernetes در SignalFX تجمیع شدهاند که خود گواه محکمی بر قدرت این ابزار است.
۹. ابزارهای تست؛ Selenium
هدف نهایی اتوماسیون حذف دخالت انسان در کارهایی است که میتوان از ابزارهای مبتنیبر تکنولوژی در انجام آنها استفاده کرد. بااینحال، همین فرایند اتوماسیون نیز به تست نیاز دارد تا از صحت عملکرد آن مطمئن شویم. بهعبارتدیگر، ابزارهای تست اتوماسیون اپلیکیشنهایی جدا از نرمافزارهای در حال توسعه هستند که هدفشان تست اتوماسیون و اجرای خودکار وظایف و مقایسه نتایج و گزارش موارد نقص مشاهدهشده در سامانه اتوماسیون است.
یکی از ابزارهای کارآمد برای تست اتوماسیون سلنیوم (Selenium) است. سلنیوم نرمافزار تست منبعبازی است که از تمامی مرورگرها و سیستمعاملهای مهم مانند لینوکس و ویندوز و MacOS پشتیبانی میکند. از ویژگیهای بسیار مهم این نرمافزار، ادغام با زبانها و فریمورکهای بسیار محبوب مانند Python ،C# ،Ruby ،JAVA ،JavaScript ،PHP و Perl است.
با استفاده از ابزار تست Selenium، به گزینههای زیر دسترسی خواهید داشت:
- Selenium IDE: با استفاده از این محیط توسعه یکپارچه، میتوانید کیسهای مختلفی را برای تست برنامهریزی و نتایج مربوط به تست کیسها را رکورد کنید.
- Selenium Client API: این ویژگی به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا اسکریپتهای آزمایشی را مستقیماً در زبانهای برنامهنویسی مختلف بنویسند.
- Selenium Webdriver: این ویژگی پیوندهای زبان خاصی دارد که برای نوشتن اسکریپتهای تست استفاده میشوند.
- Selenium Grid: این قابلیت درواقع سرور پروکسی هوشمندی است که به شما امکان خواهد داد که تستها را روی چندین مرورگر و سیستمعامل مختلف بهصورت موازی انجام دهید و درنتیجه، اطمینان بیشتری به تستهای انجامشده داشته باشید.
۱۰. ELK (مخفف Kibana و Logstash و Elasticsearch)
ELK ابزاری قدرتمند برای مدیریت و تجزیهوتحلیل دادههای گزارش است. اهمیت تحلیل داده بر هیچ کسی پوشیده نیست و استفاده از تحلیل داده بهعنوان سیاستی کلی در هر سیستم میتواند به شما در عیبیابی مشکلات و شناسایی روندها و بهدستآوردن بینشهایی لازم در سیستمتان کمک فراوانی کند.
همانطورکه از عنوان این قسمت نیز مشهود است، ELK از سه بخش اساسی تشکیل شده است:
- Elasticsearch: موتور جستوجو و پایگاه دادهای است که دادههای بهدستآمده از گزارش را ذخیره میکند.
- Logstash: پایپلاین پردازشی است که دادهها را از منابع مختلف جمعآوری و پس از اعمال تغییرات لازم، آنها را به Elasticsearch ارسال میکند.
- Kibana: رابطی بصری برای کاوش و تجزیهوتحلیل دادههای در Elasticsearch است.
از ELK میتوان برای نظارت بر انواع سیستمها و نرمافزارها ازجمله وبسرورها و سرورهای برنامه و دیتابیسها استفاده کرد. نکته دیگر درباره ELK مقیاسپذیری چشمگیر آن است؛ بنابراین، استفاده از این ابزار برای لاگهای بهدستآمده از تعداد کم و بسیار زیاد سرور و سیستمهای توزیعشده کاربردی است.
۱۱. ابزار Gitlab CI/CD
GitLab CI/CD ابزاری کاربردی است که به شما در خودکارسازی فرایند توسعه نرمافزار کمک میکند. با استفاده از این ابزار، میتوانید ریپوزیتوری کدهای خود را مدیریت کنید، کدهایتان را بسازید، آنها را بیازمایید و برنامههای خود را بهآسانی اجرا کنید. Gitlab CI/CD نیز بسیار مقیاسپذیر است؛ بنابراین، درباره اضافهکردن کاربران جدید و افزایش بهرهوری خود اصلاً نگران نباشید.
۱۲. اسکریپتنویسی
اسکریپتنویسی یکی از جنبههای بسیار مهم در DevOps است. اسکریپتنویسی بهمعنای نوشتن برنامههای کوچکی است که با استفاده از زبانهای برنامهنویسی متفاوتی نوشته شدهاند و جلوگیری از تکرار برخی وظایف مهمترین هدفی است که در آنها دنبال میشود. باتوجهبه این نکات، قابلیتهایی مانند خودکارسازی عملیات با استفاده از اسکریپتنویسی میتوانند باعث شوند تا اولاً در زمان صرفهجویی درخورتوجهی شود و ثانیاً از انجام مداوم این عملیات اطمینان بهدست بیاید.
در گام بعدی، میتوان برای نظارت بر سیستمها و جمعآوری دادهها از اسکریپتنویسی استفاده کرد که درنهایت، این دادهها میتوانند برای بهبود و افزایش کارایی فرایندهای DevOps بهکار گرفته شوند. برای شروع اسکریپتنویسی میتوان از PowerShell یا Python استفاده کرد. دلیل آن نیز این است که اولاً یادگیریشان ساده است و ثانیاً میتوان از آنها در فرایندهای مختلف DevOps بهره برد. هنگامیکه اصول استفاده از این زبانهای برنامهنویسی را یاد گرفتید، میتوانید اسکریپتنویسی را شروع کنید.
۱۳. Nagios
Nagios سیستم نظارتی قدرتمندی است که میتواند برای نظارت بر سیستمها و شبکهها و زیرساختها بهکار برده شود. این نرمافزار متنباز است و بهرایگان میتوانید آن را دانلود و استفاده کنید. Nagios بسیار مقیاسپذیر است. بهعبارتدیگر، میتوانید از آن هم برای نظارت بر شبکههای کوچک و هم شبکههای بزرگ و سازمانی بهره ببرید.
Nagios ویژگیهای بسیاری دارد که به شما امکان میدهد تا بر جنبههای متعددی از زیرساختهای فناوری اطلاعات خود نظارت کنید. همچنین، بسیار توسعهپذیر است و میتواند با ابزارهای دیگری ادغام شود و بدینترتیب فچرهای جدیدی را به شما ارائه دهد.
۱۴. Vagrant
نرمافزار Vagrant ابزاری رایگان و متنباز است که میتواند برای ایجاد و مدیریت محیطهای توسعه مجازی بهکار گرفته شوند. باتوجهبه اینکه استفاده از این ابزار بسیار ساده است و میتوان در چندین محیط توسعه از آن استفاده کرد، به ابزاری بسیار محبوب در بین توسعهدهندگان تبدیل شده است. این نرمافزار برای تمامی سیستمعاملها ازجمله ویندوز و MacOS و لینوکس دردسترس است.
۱۵. Sentry
Sentry ابزاری است که توسعهدهندگان از آن برای نظارت و رفع اشکال برنامههایشان استفاده میکنند. باتوجهبه اینکه این ابزار به توسعهدهندگان امکان میدهد نرمافزارهای خود را دقیقاً بهصورت واقعی و همانطورکه کاربر با آنها کار میکند، تست کنند، برای پیگیری خطاها و گزارشها و درنتیجه رفع سریع مشکلات استفاده میشود.
Sentry را میتوان در طیف وسیعی از نرمافزارها ازجمله وباپلیکیشنها و اپلیکیشنهای موبایل و دسکتاپ بهکار برد. همچنین، این نرمافزار با بسیاری از فریمورکهای محبوب مانند Django و Node.js میتواند ادغام شود و این موضوع توسعهپذیری آن را نشان میدهد. نکته مهم دیگر اینکه Sentry رایگان و منبعباز است و همین امر بر محبوبیت آن تأثیر بسزایی گذاشته است.
۱۶. Gradle
همانطورکه پیشتر گرفتیم، یکی از جنبههای مهم DevOps اتوماسیون است. خودکارسازی وظایف میتواند به سرعتبخشیدن به گردش کار و کاهش خطاها کمک کند. از Gradle میتوان برای خودکارسازی انواع تسکها مانند وظایف و تست کد، مدیریت وابستگیها و استقرار برنامهها استفاده کرد. بهعبارتدیگر، Gradle میتواند به بهبود کارایی گردش کار DevOps کمک کند.
نکته مهم دیگر اینکه Gradle از سیستم پلاگینی بهره میبرد که امکان گسترش آن را فراهم میکند. ناگفته نماند تعدادی پلاگین نیز برای Gradle موجود است؛ ازجمله پلاگینهایی برای ساخت ابزارهای محبوبی مانند ANT و Maven که در همین مقاله درباره آنها توضیح دادهایم.
۱۷. eG Enterprise
پلتفرم eG Enterprise ابزاری قدرتمند برای تیمهای DevOps است. این ابزار قابلیتهای نظارت و تشخیص جامعی ارائه میکند که در بهینهسازی فرایند تحویل برنامه میتواند به شما کمک کند. علاوهبراین، eG Enterprise به شما امکان میدهد تا بهطورخودکار گزارشهای عملکرد ایجاد کنید و آنها را با اعضای تیم خود بهاشتراک بگذارید. این کار مشکلات احتمالی و انجام اقدامات اصلاحی را برایتان سادهتر خواهد کرد.
از پلتفرم eG Enterprise میتوان برای نظارت بر برنامههای مختلف ازجمله وباپلیکیشنها و پایگاههای داده و خدمات مبتنیبر تکنولوژی ابری استفاده کرد. همچنین، این پلتفرم از خدمات نظارتی بر برنامههای کاربردی کانتینری پشتیبانی میکند. شایان ذکر است که از پلتفرم eG Enterprise هم در محل و هم در فضای ابری میتوان استفاده کرد.
جمعبندی
DevOps را میتوان ترکیبی از ابزارها و فرهنگها و شیوههایی دانست که توانایی سازمان را برای ارائه نرمافزارهای باکیفیت افزایش میدهند. دواپس به تیمهای توسعهدهنده نرمافزار (Devs) و تیمهای عملیاتی (Ops) کمک میکند تا با استفاده از اتوماسیون با یکدیگر بیشتر همکاری کنند و از این طریق بتوانند بازخوردها را سریعتر رصد و درصورت بروز مشکل، آن را حل کنند. گفتنی است مانند هر سیستم دیگری، DevOps نیز برای اجرا به ابزارهایی نیاز دارد. در این مقاله از بلاگ آکادمی ابرها، ابزارهای کاربردی برای DevOps را معرفی و به نکات مهم مرتبط با آنها اشاره کردیم.
سؤالات متداول
۱. DevOps چیست؟
بهطورکلی، DevOps را میتوان مجموعهای از اقدامات دانست که توسعه نرمافزار و عملیات فناوری اطلاعات را با یکدیگر ترکیب میکند.
۲. هدف DevOps چیست؟
هدف دواپس کوتاهکردن چرخه عمر توسعه سیستمها و ارائه محصولی است که مشکلات احتمالی آن خیلی سریع حل میشود. تمام اینها درنهایت رضایتمندی بیشتر مشتریان را بههمراه خواهد داشت.
۳. مهندس DevOps چه کسی است؟
مهندس DevOps متخصص فناوری اطلاعات است که باید دانش گستردهای درزمینه کدنویسی، مدیریت زیرساخت، مدیریت سیستم و ابزارهای کاربردی برای DevOps داشته باشد. همچنین، این افراد باید مهارت برقراری ارتباط با افراد را نیز داشته باشند.
۴. Agile و DevOps چه تفاوتی باهم دارند؟
اگرچه هم DevOps و هم Agile به توسعه نرمافزار منجر میشوند، تفاوتهایی ساختاری نیز با یکدیگر دارند. مهمترین تفاوت این است که DevOps فرهنگی است که همکاری بین تمامی شرکتکنندگان درگیر در پروژه توسعه نرمافزار را مقدور میکند؛ اما Agile فرهنگی است که درنهایت هدف آن تولید نرمافزار دقیقاً مطابق با خواسته مشتری است.
دیدگاهتان را بنویسید