تفاوت طراح وبسایت و توسعهدهنده وب
امروزه، استفاده از اینترنت به تمامی مراحل زندگی ما نفوذ کرده است. از شرکت در کلاس‌های آنلاین و برگزاری جلسه‌ها بر بستر وب گرفته تا خریدها و تاکسی‌های اینترنتی، همه‌و‌همه این واقعیت را نشان می‌دهند که زندگی ما بیش‌ازپیش به اینترنت و تکنولوژی وابسته شده است. باوجوداین، بسیاری از افراد صرفاً کاربر این خدمات هستند و احتمالاً اطلاعات کمی از طراحی وبسایت و توسعه وب دارند. براساس آمار و اطلاعات، میزان حقوق طراحان و توسعهدهندگان وب حدود ۷۸هزار دلار در سال است و این یعنی شما با شغل پردرآمدی روبه‌رو هستید. در این مقاله، قصد داریم تفاوت شغل‌های طراح وبسایت و توسعهدهنده وب را به شما بگوییم؛ پس برای دانستن تفاوت میان این دو، تا پایان با ما همراه باشید.
آنچه توسعهدهنده وب انجام می‌دهد
اجازه دهید با سؤالی خیلی ساده شروع کنیم: توسعهدهنده وب دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟ این سؤال ساده جواب نسبتاً ساده‌ای هم دارد. توسعهدهنده وب اصولاً ساختار اصلی وبسایت را می‌سازد و این یعنی او دیدگاه طراحان وبسایت را پیاده‌سازی میکند. ازجمله وظایف مهم توسعهدهنده وب طراحی وبسایت با استفاده از کدنویسی و به‌روزرسانی و حل مشکلاتی است که احتمال دارد در آن ایجاد شود. این کار با استفاده از کدنویسی انجام می‌شود. زبان‌های برنامهنویسی مهم و معروفی که برای این منظور استفاده میشوند، HTML ،CSS ،PHP و JavaScript هستند.
از‌آن‌جاکه طراحی وبسایت کاری بسیار گسترده است، معمولاً یک تیم این کار را انجام می‌دهد. این تیم به سه دسته اساسی تقسیم می‌شود: ۱. برنامهنویسان Front-End؛ ۲. برنامهنویسان Back-End؛ ۳. برنامهنویسان سمت سرور. دراین‌بین، افرادی نیز هستند که در تمام این حوزه‌ها مهارت کافی دارند و به آنان برنامهنویسان Full Stack گفته می‌شود.
۱. برنامهنویس فرانت‌اند
برنامهنویسی که در حوزه فرانت‌اند فعالیت میکند، روی بخش‌هایی از وبسایت متمرکز است که کاربر آنها را مشاهده میکند. اگر وبسایت را بهصورت کوه یخی تصور کنیم که قسمتی از آن در آب قرار دارد، فرانت‌اند دقیقاً همان مواردی را شامل می‌شود که روی آب قرار گرفته است. مواردی از‌قبیل شکل‌ها و منوها و رنگ‌ها در این بخش جای میگیرند.
۲. برنامهنویس بک‌اند
حالا همان کوه یخ را تصور کنید. برنامهنویس بک‌اند دقیقاً کاری را در وبسایت انجام می‌دهد که کاربر آن را نمی‌بیند. این یعنی بک‌اند وبسایت همان قسمت فرو‌رفته در آب کوه یخ است! مواردی از‌قبیل ارتباط وبسایت با دیتابیس و سرور و پاسخ‌دادن به درخواست‌های ارسالی کاربر از سمت سرور، ازجمله کارهایی است که برنامهنویس بک‌اند انجام می‌دهد.
۳. برنامهنویس سمت سرور
قسمت مهمی از برنامهنویسی وبسایت ارتباط Client و Server است. هنگامی‌که به‌عنوان کاربر در حال بازدید از وبسایت هستید، اطلاعات بین سیستم شما و سرور رد‌و‌بدل می‌شود. این کار ازطریق استانداردهایی صورت می‌گیرد که به آنها پروتکل گفته می‌شود. پروتکل‌های HTTP و HTTPS دو پروتکل بسیار پرکاربرد در فضای وب محسوب میشوند که قوانین و مقررات مربوط به تبادل اطلاعات را بین کلاینت و سرور مشخص میکند. باتوجهبه اینکه برنامهنویسی سمت سرور در‌واقع زیرمجموعه‌ای از بک‌اند است، توسعهدهندگان Back-End مسئولیت این کار را نیز برعهده میگیرند.
احتمالاً حالا دید بهتری از کارهای توسعهدهنده وب به‌دست آورده‌اید. همان‌طور‌که گفتیم، توسعهدهنده وب روی دستورالعمل‌هایی که طراح وبسایت ترسیم کرده است، کار کدنویسی را انجام می‌دهد.
آنچه طراح وبسایت انجام می‌دهد
حالا می‌خواهیم به‌سراغ طراح وبسایت برویم و ببینیم که در مسیر طراحی وبسایت، او چه وظایفی برعهده دارد. طراح وبسایت را می‌توان مسئول گرافیک و رابط بصری وبسایت دانست. در‌حقیقت، طراح وبسایت است که براساس تجربه و دانش خود تشخیص می‌دهد وبسایت باید از چه جزئیاتی برخوردار باشد تا کاربران بتوانند تجربه مناسبی از حضور در آن به‌دست آورند.
احتمالاً تاکنون گذر شما هم به وب‌سایت‌هایی افتاده است که هرچه در آن گشتوگذار می‌کنید، اثری از خستگی در شما دیده نمی‌شود یا بر‌عکس به وب‌سایت‌هایی هم سر زده و نتوانسته‌اید ارتباط مؤثری با آن برقرار کنید. این موضوع ناشی از طراحی نادرست وبسایت است. طراحی وبسایت نیز به ۳ دسته اساسی تقسیم می‌شود: ۱. طراح UX؛ ۲. طراح UI؛ ۳. طراح گرافیک.
۱. طراح UX
وظیفه طراح تجربه کاربری (User Experience) همان انتقال تجربه شیرین ورود به وبسایت و گشتوگذار در آن است. او با استفاده از جمع‌آوری داده، فرم‌ها و… به این نتیجه می‌رسد که چطور می‌توان محیطی را برای کاربران فراهم کرد که از تجربه بهتری برخوردار باشند.
۲. طراح UI
وظیفه طراحی ظاهری وبسایت برعهده طراح رابط کاربری (User Interface) است. وی وظیفه دارد تا ظاهر وبسایت را به‌گونه‌ای طراحی کند که علاوه‌بر کمک به بخش UX، برند کسب‌وکار نیز به شیوه‌ای مناسب معرفی شود و بدین‌ترتیب بتواند به برندینگ شرکت کمک کند.
۳. طراح گرافیک
رأس سوم مثلث طراحی وبسایت را گرافیست تشکیل می‌دهد. طراح بصری یا همان طراح گرافیست وظیفه‌ای بینابین دو گروه قبلی را برعهده دارد.
طراح وب یا برنامه نویسی؟ کدام شغل مناسب‌تر است؟
حالا که با وظایف هریک از دو شغل آشنا شده‌اید، شاید از خودتان بپرسید که کدام‌یک از این دو حوزه حرفه مناسب‌تری برایتان محسوب می‌شود؟ پاسخ به این پرسش را هیچ‌کس جز خودِ شما نمی‌تواند بدهد؛ چراکه این شما هستید که با روحیات خود آشنایید و بهترین تصمیم را برای آینده شغلی‌تان می‌توانید بگیرید. بااینحال در‌ادامه، به جزئیات مهارت‌های شغلی طراح وبسایت یا توسعهدهنده وب اشاره می‌کنیم تا مسیر خود را به‌درستی انتخاب کنید.
وظایف توسعهدهنده وب
اولین قدم برای اینکه به توسعهدهنده وب تمام‌عیار تبدیل شوید، تسلط بر زبان‌های برنامهنویسی است. این زبان‌ها براساس اینکه تصمیم بگیرید درزمینه فرانت‌اند کار کنید یا بک‌اند یا حتی فول‌استک، کاملاً متغیرند و البته نیاز کارفرما نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه ایفا میکند. به‌عنوان مثال، ممکن است کارفرما تعیین کند که از کدام زبان برنامهنویسی استفاده کنید. در این مواقع، شما باید بر زبان مدنظر کارفرما نیز مسلط باشید تا بتوانید پروژه را با موفقیت به‌سرانجام برسانید.
به‌عنوان مثال، اگر تصمیم گرفته باشید تا به برنامهنویس فرانت‌اند تبدیل شوید، تسلط بر مفاهیم HTML و CSS و زبان برنامهنویسی JavaScript یکی از الزامات کاری‌تان است. علاوه‌بر‌این، باید بر طراحی واکنش‌گرای (Responsive) وبسایتها بسیار مسلط باشید. طراحی واکنش‌گرا یعنی اینکه وبسایت در مرورگر دستگاه‌‌های مختلف مانند کامپیوترهای خانگی و موبایل و تبلت کاملاً استاندارد نشان داده شود و کاربر بتواند با هر‌کدام از آنها تمام عملیات را به‌‌راحتی انجام دهد.
این در حالی است که اگر بخواهید به‌عنوان برنامهنویس بک‌اند کار کنید، باید بر زبان‌های برنامهنویسی سمت سرور مانند PHP و Python و Ruby و دیتابیس‌هایی مانند SQL Server و MySQL مسلط باشید. این زبان‌های برنامهنویسی به شما اجازه می‌دهند تا کدهایی را بنویسید که سرور و پایگاه‌داده را مدیریت کنید. اگر بتوانید بر هر دوِ این مفاهیم، یعنی برنامهنویسی Back End و Front End، مسلط شوید، شما برنامهنویس Full Stack خواهید بود و این یعنی می‌توانید جایگاه بسیار مناسبی را از‌نظر شغلی ازآنِ خود کنید.
همچنین، فراموش نکنید که صرف‌نظر از مسیری که برای تبدیلشدن به توسعهدهنده وب انتخاب می‌کنید، باید بر توانایی حل مسئله نیز مسلط شوید. برنامهنویسان ماهر فارغ از اینکه در حوزه فرانت‌اند کار می‌کنند یا بک‌اند، در حل مسئله بسیار توانمندند و این یکی از الزامات شما برای موفقیت در این حوزه است که در بلندمدت و با تمرین و ممارست به آن دست خواهید یافت.
وظایف طراح وب
اگر قصد داشته باشید به‌عنوان طراح وب وارد بازار کار شوید، باید تفکری خلاقانه داشته باشید. همچنین برای موفقیت در این رشته، باید تصمیم بگیرید که می‌خواهید در حوزه UI مشغول کار شوید یا UX یا طراح بصری. برای توضیح بیشتر به این موضوع توجه کنید که طراح UI اصولاً مسئول طراحی زیبایی‌های وبسایت است؛ بنابراین، لازمه این شغل تسلط بر مفاهیم زیبایی‌شناسی و تئوری رنگ‌ها و اصول طراحی است. برای اینکه طراح UI ماهر شوید، باید بر نرم‌افزارهایی مانند مجموعه نرم‌افزارهای Adobe همچون فتوشاپ و ایلاستریتور و نیز Sketch XD و Figma مسلط باشید.
بااین‌همه، حوزه UX تسلط بر مفاهیم دیگری را طلب میکند. اگرچه طراحان UX نیز باید بر مفاهیم گرافیک مسلط باشند، یکی دیگر از کارهایی که در این حوزه باید انجام دهید، به‌دست‌آوردن اطلاعات از کاربران درزمینه تجربه کار با وبسایت است. همچنین، برای پاسخ‌گویی به نیاز کاربران باید تفکری خلاقانه داشته باشید. با این قابلیت‌ها خواهید توانست به طراح UI بسیار قابلی تبدیل شوید و باتوجهبه اینکه تمامی کارفرمایان دوست دارند کاربران تجربه دلچسبی از گذراندن وقت در وب‌سایتشان کسب کنند، در این صورت می‌توانید بازارهای زیادی را فتح کنید.
مسیر شغلی توسعهدهنده وب
یکی از سؤالات مهم، آینده شغلی توسعهدهنده وب است. اولین دلیل برای انتخاب این شغل تطبیق‌پذیری درخورتوجه آن است. تطبیق‌پذیری یعنی اینکه می‌توانید برای طیف وسیعی از مشاغل و اشخاص وبسایت طراحی کنید. به‌عنوان نمونه، از سوپرمارکتی که نیاز دارد محصولاتش را ازطریق اینترنت بفروشد تا وب‌سایت‌های بزرگی مانند دیجی‌کالا میتوانند مشتری یا کارفرمای شما باشند. بنابراین، احتمال بیکار‌شدن برای شما در این زمینه تقریباً صفر است. تحلیل دادهها نیز این موضوع را تأیید می‌کنند. در دوره‌ای که بیشتر کسبوکارها، حتی آن‌هایی که از‌قبل بهصورت سنتی کارشان را شروع کرده‌اند و کم‌کم به استفاده از اینترنت برای رونق بیشتر کسب‌وکارشان فکر می‌کنند، منطقی است توسعه وب به‌عنوان شغلی در نظر گرفته شود که همواره تقاضا برایش وجود دارد.
اطلاعات اداره آمار ایالات متحده آمریکا (BLS) هم نشان می‌دهد که شغل توسعهدهنده وب تا سال ۲۰۳۰ درمقایسه‌با حال‌حاضر حدود ۱۳درصد رشد خواهد کرد و این یعنی دوران کنونی، دوران بهار این شغل است. همچنین، نرخ متوسط حقوق برای این شغل ۷۷,۲۰۰ دلار آمریکا در سال است و این یعنی شغلی که انتخاب کرده‌اید، جزو مشاغل پردرآمد محسوب می‌شود. البته ورود به بازار کار در این حوزه نیز مانند تمامی حوزه‌های دیگر، از مراحل اولیه شروع می‌شود و پله‌های ترقی با پیشرفت شما یکی‌یکی طی خواهد شد. توسعهدهندگان وب در اولین مراحل به‌عنوان برنامهنویس Junior شناخته میشوند و پس از کسب تجربه، به برنامهنویس Senior تبدیل خواهند شد.
مسیر شغلی طراح وبسایت
وجود رقیب همیشه باعث ترقی می‌شود و این امر برای طراحی وبسایت نیز صدق میکند. وقتی رقبای کسبوکارها ظاهر زیبای وبسایت خود را رونمایی می‌کنند، آنها نیز ترغیب میشوند تا وب‌سایتشان را به‌خوبی طراحی کنند؛ بنابراین، کار شما هم به‌عنوان طراح وبسایت تضمین شده است.
اگر به‌تازگی می‌خواهید وارد این بازار شوید، باید ابتدا بهصورت Junior کارتان را شروع کنید و پس از طی چند سال و به‌دست‌آوردن اطلاعات و دانش و تجربه کافی، به طراح وبسایت Senior تبدیل شوید. درباره درآمد نیز شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که Burning Glass Technologies در سال ۲۰۲۰ میزان درآمد سالانه طراحان وبسایت را حدود ۷۹هزار دلار تخمین زده است. البته این موضوع نیز به میزان مهارت و تجربه شما کاملاً بستگی دارد. همچنین، آمارها نشان می‌دهند که شغل طراحی وبسایت در ۱۰ سال آینده حدود ۸/۴درصد رشد خواهد کرد.
جمع‌بندی
وبسایتها حالا دیگر به جزء جدانشدنی زندگی ما تبدیل شدهاند. همه ما روزانه بسیاری از کارهای خود را با استفاده از وب‌سایت‌های مختلف انجام می‌دهیم؛ اما تا‌به‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که چه کسی وبسایتها را طراحی میکند؟ تفاوت بین شغل طراح وبسایت و توسعهدهنده وبسایت را می‌دانید؟ در این مقاله، علاوه‌بر بیان تفاوت بین این دو شغل، مسیر شغلی و میزان درآمد هریک از آنها را نیز عنوان کرده‌ایم.
سؤالات متداول
۱. باتوجهبه اینکه درحالحاضر بسیاری از کسبوکارها وبسایت دارند، آیا طراحی و توسعه وبسایتها واقعاً شغل آیندهداری است؟
بله، بسیاری از وبسایتها براساس تکنولوژیهای قدیمی طراحی شدهاند و هنوزهم بسیاری از آنها وبسایت ندارند. دادهها نیز این موضوع را تأیید میکند که هر دو شغل طراحی وبسایت و توسعهدهنده وب جزو مشاغل آیندهدار محسوب میشوند.
۲. آیا برای ورود به این حوزه باید مدرک دانشگاهی داشته باشیم؟
لزوماً خیر. اگرچه افرادی که بهصورت آکادمیک برنامهنویسی و طراحی را یاد میگیرند در کارشان میتوانند پیشرفت کنند، برای تبدیلشدن به طراح وبسایت یا برنامهنویس، لزوماً نباید مدرک دانشگاهی گرافیک یا مهندسی نرمافزار داشته باشید.
۳. چقدر طول می‌کشد که به توسعهدهنده وب تبدیل شویم؟
پاسخ این پرسش به حوزه انتخابی شما برای ورود به این عرصه و میزان تلاش و پشتکارتان بستگی دارد. بااینحال، در شرایط عادی اگر بخواهید به توسعهدهنده بک‌اند تبدیل شوید، باید حدود یک سال روی مفاهیم کدنویسی بک‌اند کار کنید.
۴. آیا امکان درآمد دلاری برای برنامهنویسان وب وجود دارد؟
بله، بسیاری از افراد در ایران توانستهاند با نشاندادن مهارت خود به شرکتهای خارجی، بهصورت فریلنسری با آنها همکاری کنند. حتی گاهی اوقات امکان اخذ Job Offer و مهاجرت شغلی نیز برای توسعهدهندگان وب فراهم است.
دیدگاهتان را بنویسید